«پاییز آمد» روایت گر زندگی دو یار عاشق و دلداده است، با تمام ویژگی های زندگیشان، بی کم و کاست و بی افراط و تفریط و اغراق. گلستان جعفریان درباره دلیل نام‌گذاری کتاب گفته است: «چون آشنایی من با همسر شهید در پاییز صورت گرفت و زمان شهادت ایشان پاییز است برای همین نام کتاب را «پاییز آمد» گذاشتم.»

عشقی غیرمنتظره در پرآشوبترین دوران ایران معاصر

نویسنده کتاب می گوید: «کار نوشتن کتاب «پاییز آمد» از زمانی آغاز شد که تعدادی مصاحبه به‌دست من رسید و از من خواسته شد آنها را مطالعه کنم و نظر دهم. مصاحبه‌هایی که به دستم رسید مربوط به همسر شهید احمد یوسفی بود که در سن ۲۴ سالگی همسرش را در دوران دفاع مقدس از دست می‌دهد و دارای دو فرزند پسر است. خانم موسوی خودش از کسانی بوده که به سپاه زنجان می‌رفته و آنجا آموزش نظامی می‌دیده است. آن پاسداری که معلم این خانم بوده از لحظه‌ای که روبه‌روی ایشان می‌نشیند و از خانم فخرالسادات موسوی در حالی که ۱۰ سال از ایشان بزرگتر بوده خواستگاری می‌کند، این نکته را هم می‌گوید که من می‌روم و شهید می‌شوم و در این شک نکن، چون این هدف و آرمان من است و اگر پیشنهاد من را قبول کنی، در واقع با کسی ازدواج می‌کنی که ممکن است او را از دست بدهی و در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن است من قطع نخاع شوم و تو تا آخر عمر مجبور شوی که بار من را بدوش بکشی.»

این کتاب، روایتگر سالهای شاد کودکی فخرالسادات در مشهد است تا سرمای استخوانسوز زنجان، جایی که عشقی غیرمنتظره در پرآشوبترین دوران ایران معاصر به انتظار بانوی قهرمان قصه نشسته بود.

در جستجوی اصالت انسان

گلستان جعفریان در کتاب‌هایش بیش از آنکه بخواهد راوی وقایع باشد، در جست‌وجوی انسان و واکنش‌های آن در مواجهه با بحران‌هاست؛ حال این بحران می‌تواند تحمل سال‌ها اسارت باشد که در «همه سیزده سالگی‌ام» با مهدی طحانیان به آن پرداخت؛ خواه سال‌ها تحمل محنت و دوری در «روزهای بی‌آینه» و روایت مرحوم منیژه لشکری.

همین نگاه جعفریان است که آثارش را از صف بسیاری از خاطرات جنگ جدا می‌کند. اصالت بخشیدن به انسان و نه حوادث، وجه ممیزه کارهای گلستان جعفریان با بسیاری از آثاری است که در این حال و هوا نوشته شده‌اند.

او در «پاییز آمد» وجه دیگری از این توجه را نشان می‌دهد. فخرالسادات موسوی برای او تنها یک راوی نیست، او دختری است از خانواده‌ای مرفه که دوست دارد مسیر زندگی‌اش را با ازدواج با احمد، تغییر دهد؛ انتخابی که انتخاب خانواده نیست. این ازدواج سر می‌گیرد و فخرالسادات پای تمام تلخی‌ها و شیرینی‌هایش می‌ایستد.

نوع نگاه جعفریان به زندگی این زوج دهه 60، سبب می‌شود تا «پاییز آمد» از یک اثر عاشقانه به اصطلاح صورتی تبدیل به یک عاشقانه متفاوت شود. عاشقانه‌ای که در آن، نگاه واقع‌گرایانه به راوی سبب شده تا مخاطب هم کم‌کم شیرینی این عشق را بچشد و با دردها و اضطراب‌های فخری همراه شود.